Wzlot i upadek carskiego faworyta XVII–XVIII wiek

źródło: Wikipedia

Aleksandr Mienszykow (1673–1729) w 1707 r. otrzymał od Piotra Wielkiego tytuł książęcy. Dwie dekady później został zesłany na Sybir

źródło: Shutterstock

Pałac Mienszykowa w Petersburgu. W trzeciej dekadzie XVIII w. jego majątek wyceniano na 100 tys. chłopskich dusz oraz miliony rubli. Mienszykow, wykorzystując swój urzędowy status, zbudował korupcyjną piramidę zawłaszczania państwowych dochodów podatkowych

źródło: Shutterstock

sylwetka | Bez Aleksandra Mienszykowa historia Rosji byłaby z pewnością ułomna, a postać cara Piotra Wielkiego niepełna. Mienszykow to nie tylko alter ego twórcy rosyjskiego imperium, ale także przykład bodaj najbardziej zaskakującej kariery epoki. Robert Cheda

Nie milkną spory wokół Aleksandra Mienszykowa, a jego dokonaniom wystawiane są skrajne oceny przez współczesnych publicystów. Wbrew pozorom to postać tajemnicza. Wiemy o nim jednocześnie sporo i niewiele, bo biograficzne białe plamy sprawiają, iż wszystkie informacje na jego temat są relatywne lub sprzeczne. Za to wniosek, jaki można wysnuć na ich podstawie, sprowadza się do nader skomplikowanego charakteru naszego bohatera. Kim zatem był człowiek, który, startując od zera, stał się posiadaczem wszelkich możliwych zaszczytów i tytułów, a zarazem najbogatszym człowiekiem Rosji? Dla oficjalnej historii pozostaje Najjaśniejszym Księciem Świętego Imperium Rosyjskiego, feldmarszałkiem i regentem sprawującym władzę w imieniu Katarzyny I oraz małoletniego Piotra II. Publicystyka i literatura piękna utrwaliły dla odmiany stereotyp Mienszykowa jako sprytnego plebejusza, by nie rzec prostaka i analfabety. A przede wszystkim molierowskiego chciwca, który na okradaniu Skarbu Państwa dorobił się gigantycznego majątku.

Lecz spoglądając z perspektywy militarnych dokonań, Mienszykow to bez wątpienia wzorzec osobistej odwagi i wojskowego talentu, o czym świadczą sukcesy na polach bitew. Nie będzie więc przesadą twierdzenie, że obok szczęśliwego zbiegu okoliczności, który pomógł w karierze...